De psychologie achter het boeken van een vakantie

Je scrollt door een reiswebsite en ziet ineens dat er nog maar één kamer beschikbaar is. Daaronder staat: '50 mensen bekeken deze accommodatie deze week.' En voor je het weet heb je geboekt. Het is geen toeval. Het is psychologie. In deze blog ontdek je hoe je slim jouw vakantie boekt, zónder impulsaankopen...

Slimme technieken die je naar die boekingsknop duwen

Op een gemiddelde website van reisaanbieders zie je dat er meerdere principes worden gebruikt uit de psychologie, met als doel ons sneller te overtuigen. Denk bijvoorbeeld aan de techniek Schaarste. Aanbieders laten je zien welke periodes al zijn uitverkocht, maar ook hoeveel kamers er nog beschikbaar zijn. Als iets schaars is, wordt het in ons hoofd meer waard én willen we het graag. Daardoor gaan we eerder over tot aankoop.

Ook social proof is een bekende techniek die vaker wordt ingezet. Wanneer we zien dat veel anderen bepaald gedrag vertonen, zijn we eerder geneigd om mee te doen. Kuddegedrag, zeg maar. Het wordt op heel veel verschillende manieren ingezet, denk aan reviews van andere gasten, een aantal sterren dat wordt gegeven, leuke quotes van vakantiegangers die voor jou kwamen en bijvoorbeeld teksten als ’50 andere mensen bekeken deze accommodatie deze week’.

Het brein als saboteur van je vakantieplanning

De grootste valkuil is dat we denken dat we hele rationele wezens zijn. Terwijl in de praktijk onze beslissingen voor 95% onbewust zijn. Er zit een soort holbewoner in ons hoofd die het meestal voor het zeggen heeft. Deze is emotioneel en baseert zijn besluiten vaak op basis van emotie, gemak, aannames en ervaringen uit het verleden. Weinig ratio, dat kost ons teveel moeite.

Daarnaast onderschatten we keer op keer hoeveel geld, tijd en moeite dingen kosten. Dat heet planning falacy. Het zorgt ervoor dat we structureel te optimistisch plannen. Daardoor boeken we te laat, geven we meer uit dan gedacht, of proppen we te veel activiteiten in te weinig tijd. Het resultaat is dan soms stress, teleurstelling of extra kosten. Daarnaast overschatten we vaak hoe gelukkig of relaxed we van een vakantie zullen worden.

Emoties sturen je keuze meer dan je denkt

Emoties zijn héle krachtige drijfveren voor gedrag. Stress zorgt ervoor dat we sneller naar gemakkelijke oplossingen grijpen. Ook een flinke portie FOMO (Fear of Missing Out) wordt natuurlijk ingezet door vakantie aanbieders. Want zo’n leuke vakantie als in de filmpjes of op de foto’s wil je toch niet missen? En wat te denken van dat heerlijke eten en die onvergetelijke activiteiten? Ons brein zoekt naar directe beloning en daardoor zul je eerder overstag gaan.

Een minder besproken, maar veelvoorkomende (en lichtelijk zorgwekkende) drijfveer die we als mens bij ons dragen is Identity signalling. In het tijdperk van social media wordt deze steeds sterker, niet alleen onder de jeugd. We boeken een vakantie omdat het iets uitstraalt over wie we zijn of willen zijn. “Ik ben iemand die naar Bali gaat” zegt iets anders dan “Ik boek een camping in Katwijk.” En op sociale media krijgt de een meer likes dan de ander. Of dat denk je in ieder geval.

Daarmee wordt je vakantiekeuze een manier om je identiteit te vormen of te bevestigen. Dat is begrijpelijk, maar risicovol: je boekt dan iets voor je imago, niet voor je eigen ontspanning. Want wie zegt dat Bali zo goed bij jou past?

Neem een cooling off periode

Ik adviseer altijd een zogenaamde cooling off periode voordat je iets van waarde koopt. Kort gezegd: slaap er een nachtje over. Zo voorkom je dat je impulsief een groot bedrag uitgeeft. Je kunt een checklist maken voor jezelf en je vakantie tegen de meetlat houden. Voldoet het aan (de meeste) checks én heb je er op dag 2 nog steeds zin in? Let’s go dan!

Hou daarnaast je verwachtingen realistisch. Wanneer je op vakantie gaat, hoeft niet elke dag halleluja te zijn. Maar zorg wel voor genoeg ‘pieken’ in je vakantie zodat je je vakantie op langere termijn goed herinnert. Denk aan iets wat je eigenlijk heel spannend vindt om te doen (topless zonnen, waterskiën, onderhandelen op een markt, alleen op vakantie). Overwin dat en geniet nog jaren van jouw stoere gevoel.

Voorkom dat je teveel geld uitgeeft

Pas op voor je eigen gedachten. Op vakantie denken we vaak in ‘alles of niks’. Als je er toch bent, dan mag alles. Dit leidt vaak tot veel meer kosten. Als je dat kunt betalen: geniet ervan. Als het krapjes wordt: vraag jezelf af of je het nodig hebt (meestal niet) en spreek met jezelf een dagbudget af. Je kunt realtime bijhouden wat je uitgeeft, dat vreet wel een stukje van je vakantieplezier, maar zo hou je de kosten in de hand. Neem je geld-beslissing bij voorkeur in de ochtend, dan is je brein uitgerust en kun je rationeler nadenken.

Besef je dat je sowieso beïnvloed wordt en neem dus je tijd om te zoeken. Je kunt ook een reisadviseur inschakelen. Die heeft jouw emotionele overwegingen niet en kan dus rationeler een selectie voor je maken.

Daarnaast zou ik zeggen: Als het kan, boek buiten het hoogseizoen en ga naar minder bezochte plekken. Als je bijvoorbeeld naar de Wadden wilt, kun je naar een eiland gaan maar de Waddenkust van Groningen ademt een vergelijkbare sfeer en is óók prachtig.

Wil je je vakantie nóg leuker maken met behulp van psychologie? Lees dan deze blog ook even!
Zo beïnvloed je jezelf naar een te gekke tijd deze zomer :)

Fijne vakantie, enjoy!
Een korte blogversie over beïnvloeding bij het boeken van een vakantie werd ook geplaatst in Libelle.

-----------------

Mijn naam is Wendy Oude Veldhuis, ik ben beïnvloedingspsycholoog. In mijn inspiratiesessies ontdek je hoe je anderen sneller overtuigt. Of hoe je bepaalt gedrag stimuleert of ontmoedigt. Het leuke hiervan? Soms kan dat al met één zin... 

Geen tijd voor vage theorieën, wél zin in slimme beïnvloedingstechnieken die meteen resultaat opleveren? Stuur me een berichtje en laat je verrassen.